باستان‌شناسان اهمیت و جایگاه محوطه‌ها را برای مردم قابل فهم کنند

برای زنده ماندن هر محوطه، باستان‌شناسان باید بتوانند اهمیت و جایگاه آن را به صورت روایتی ساده و قابل فهم برای مردم توضیح دهند چرا که معرفی نشدن نتایج پژوهش‌های علمی در محوطه‌های تاریخی سبب تضییع حقوق شهروندان و اثربخش نبودن این‌گونه فعالیت‌ها خواهد بود.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، بهروز عمرانی رئیس پژوهشگاه که امروز سه‌شنبه 29 بهمن 98 در مراسم افتتاحیه هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران سخن می گفت با تشکر از همکاران پژوهشکدۀ باستان‌شناسی که طی سال گذشته در راستای انجام فعالیت‌های میدانی، نظارتی و علمی تلاش کرده‌اند تصریح کرد: «تلاش پژوهشکده باستان‌شناسی در تدوین ضوابط و دستورالعمل‌ها ستودنی است و البته تا رسیدن به جایگاه مطلوب می‌بایست جدیت بیشتری اعمال شود.»

او افزود: «همچنین شایسته است اشاره کنم به اهتمام پژوهشکده باستان‌شناسی و در کل، جامعه باستان‌شناسی در تعیین اولویت‌های مناطق باستان‌شناختی کشور که از اقدامات ضروری باستان شناسی است.»

عمرانی اظهار داشت: «با عنایت به اهمیت تهیۀ نقشۀ باستان‌شناسی در امر حفاظت از محوطه‌ها و پاسخ‌گویی به موضوع توسعۀ اقتصادی، نقشۀ باستان‌شناسی اصلی‌ترین اولویت پژوهشکده در سال پیش رو خواهد بود.»

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: «الزام قانونی در تعیین عرصه و حریم محوطه‌ها و علامت‌گذاری به منظور بهره‌مندی از چتر حمایتی قوانین، نکته دیگری است که ادارات کل استان‌ها و پژوهشکدۀ باستان‌شناسی می‌بایست به آن توجه بیشتری کنند.»

پیوست تخصصی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی

او در ادامه به پیگیری پیوست تخصصی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، موضوع بند الف مادۀ 100 قانون برنامۀ ششم؛ که با مشارکت پژوهشگاه هم اینک در دست انجام است اشاره کرد و افزود: «در این پروژه تمامی طرح‌های بزرگ و مهم کشور در سطوح ملی، منطقه‌ای و شهری ملزم به تهیه پیوست تخصصی یاد شده‌اند.»

او اظهار داشت: «فرصتی مغتنم است که باید از آن در جهت حفاظت و شناسایی میراث فرهنگی و بررسی روند تطور فرهنگی مناطق در حوزه‌های باستان‌شناسی، هنرهای سنتی، زبان‌شناسی و مردم‌شناختی  بهره‌ جست.»

عمرانی تأکید کرد: «مبحث بهره‌مندی از ظرفیت پروژه‌های نجات‌بخشی، با عنایت به موضوع قانون برشمرده، می‌بایست در فاز مطالعه و امکان‌سنجی طرح ها مطالعات میراث فرهنگی انجام شده  و این مطالعات در شناسایی و پاسخ‌گویی به زوایای پنهان روند فرهنگی مناطق باستان‌شناسی کشور موثر واقع شوند.»

او گفت: «تداوم منظم و هدفمند پژوهش‌های باستان‌شناسی پرسش‌محور، در کنار بهره‌مندی از علوم میان‌رشته‌ای همچون دیرین‌اقلیم‌شناسی، گیاه‌شناسی، ژئوفیزیک و .... بی‌تردید در درک بهتر وضعیت فرهنگی مناطق باستان‌شناسی از دیگر انتظارات آتی پژوهشگاه از پژوهشکدۀ باستان‌شناسی و جامعۀ باستان‌شناسی کشور اعم از دانشگاهیان و پژوهشگران آزاد است.»

او تصریح کرد: «باید ارتباط بیشتری بین بدنۀ تخصصی باستان‌شناسی و کارشناسان امور گردشگری برقرار شده تا بتوان ضمن همکاری با کارشناسان گردشگری، امکان بازدید عموم مردم را از نتایج پژوهش‌ها و یافته‌های باستان‌شناختی فراهم آوردو در عین حال به حساسیت‌های خاص جامعه باستان‌شناسی در این گونه موارد و موضوع آسیب‌پذیری ذاتی محوطه‌ها، بافتها و بناهای تاریخی و فرهنگی نیز توجه داشت.»

انتشار منظم مجله باستان‌شناسی

عمرانی گفت: «اقدام پژوهشکده باستان‌شناسی در انتشار منظم مجله باستان‌شناسی درسالی که گذشت و انتشار مجدد گزارش‌های باستان‌شناسی دوره‌ای، برنامه‌ریزی در برپایی نشست‌های منظم گزارش به همکار از سوی گروه‌های اعزامی، بی‌تردید قدم‌های مثبتی در جهت جلوگیری از انباشت داده‌های خام حاصل از کاوش ها در بایگانی باستان‌شناسی بوده است.»

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نظارت دقیق پژوهشکده بر فعالیت‌های باستان‌شناسی  را مسئله دیگری اعلام کرد  که موجب ارتقای فعالیت‌های باستان‌شناسی کشور شده است و افزود: «در این خصوص، واگذاری طرح‌های پژوهشی، و توجه به ظرفیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی موکداً توصیه می‌شود.»

عمرانی حفاظت‌های پس از کاوش را  از الزامات فعالیت‌های باستان‌شناسی میدانی در محوطه‌های تاریخی دانست و اظهار داشت: «بهره‌مندی از ظرفیت‌های پژوهشکده‌های حفاظت و مرمت، و ابنیه و بافت موجب هم‌افزایی در دست‌یابی به تحقق حفاظت از میراث فرهنگی و مقدمات ایجاد محوطه موزه در محوطه‌های شاخص خواهد شد و امکان بازدید پس از فعالیت‌های پیش‌گفته، موجب آگاهی جامعه از گذشته و هویت فرهنگی، دینی و ملی خواهد بود.»

به گفته او محوطه‌های باستانی زمانی حفظ شده و زنده خواهند بود که به بخشی از زندگی مردم روزگار تبدیل شوند.

او افزود: «برای زنده ماندن هر محوطه، باستان‌شناسان باید بتوانند اهمیت و جایگاه آن را به صورت روایتی ساده و قابل فهم برای مردم توضیح دهند، چرا که عدم معرفی نتایج پژوهش‌های علمی در محوطه‌های تاریخی سبب تضییع حقوق شهروندان و عدم اثربخشی اینگونه فعالیت‌ها خواهد بود.»

عمرانی در پایان ابراز امیدواری کرد: «در سال پیش رو با عنایت به مفاد قانون برنامه ششم توسعه در خصوص شناسایی و حفاظت در حوزه ایران فرهنگی و دستور مقام عالی وزارت بر این موضوع بتوان سوای اقدامات مطالعاتی همچون انتشار کتب با مضامین سمرقند، افغانستان، گرجستان،کشورهای آسیای میانه و آسیایی صغیر شاهد راه اندازی گروه های کاوش مشترک در این حوزه بوده و در سال آتی امکان برگزاری کنگره باستان شناسی در سطح بین المللی را فراهم آوریم.»

انتهای پیام/

کد خبر 1398112910

برچسب‌ها